International Journal of Hematology and Oncology
2003, Vol 13, Num 4 Page(s): 190-199
ERKEN EVRE GLOTTİK LARİNKS KARSİNOMLARINDA YÜKSEK GÜNLÜK FRAKSİYON DOZLU RADYOTERAPİ İLE EŞ ZAMANLI AKUSTİK SES VE VOKAL FONKSİYON ANALİZİ
UĞUR SELEK1, FADIL AKYOL1, ENİS ÖZYAR1, SAİT SARI1, TAŞKIN YÜCEL1, ESRA ÖZCEBE1
Hacettepe University Department of Radiation Oncology, ANKARA
Keywords: glottik larinks kanseri, akustik ses analizi, videostroboskopi
Hacettepe Üniversitesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalında Haziran 1998 ile Şubat 2001 tarihleri arasında 61 T1-T2N0M0 glottik larinks karsinomlu hasta prospektif olarak yüksek günlük fraksiyon dozlu radyoterapi uygulanarak tedavi edildi. Olgulara haftada 5 gün, günlük tek fraksiyon ile 230 cGy karşılıklı paralel alanlarla uygulandı. T1 olgulara 27 fraksiyonla toplam 6210 cGy ve T2 hastalara 28 fraksiyonla toplam 6440 cGy verildi. Bu olgular arasından 27 olguda objektif ses analizi (fundamental frekans, frekans bozulması-jitter, amplitüd bozulması-shimmer, sesin içindeki gürültü oranı-noise to harmonics ratio, HNR) ve videolaringostroboskopi ile vokal kord fonksiyon değerlendirmesi (Hirano & Bless kriterleri) yapıldı. Medyan izlem süresi 4 yıl (3-67 ay) olarak bulundu. Beş yıllık lokal kontrol T1 hastalar için %90.1 (T1a %90.1, T1b %85.7) ve T2 hastalar için lokal kontrol krud 6/9 (%66.6) olarak bulundu. T1N0M0 olgularımızda 5 yıllık sağkalım %92.9'du. Olgularımızın iyi tolere ettiği radyoterapi süresince medyan 13. günde başlayan (10. - 23. gün) grade 1 ve 2 yutma güçlüğü gözlendi. Tedaviye ara vermemizi gerektirecek grade 3 ya da 4 bir akut morbidite izlenmedi. Hastalarımızda ön komissür tutulumunun, doku tanısı yönteminin, tedaviye kadar geçen sürenin, radyoterapi süresinin lokal kontrole etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Akustik ses analizinde değerlendirdiğimiz parametre ölçümlerinin hastalıksız populasyon değerlerine oranla bozulmuş olduğu görüldü ve tedavi öncesinde jitter, shimmer ve HNR'de normal popülasyon değerlerine göre yükseklik izlendi. Radyoterapinin bitiminden sonra yapılan ölçümlerde bu parametrelerde tedavi öncesine göre düşüş ve normal sınırlara yaklaşma gösterildi. Çalışmamızda videostroboskopi ile yapılan fonksiyon analizinde radyoterapinin başlamasından sonra vokal kordlarda tümöre bağlı düzensizlik azaldı ve mukozal dalga düzelerek daha iyi vibrasyon sağlandı. Bu çalışmada günlük yüksek fraksiyonlu radyoterapinin iyi tolere edildiği ve ses kalitesi ile vokal fonksiyonları normalleştirmese de tedavi öncesine göre düzelterek yüksek lokal kontrol oranları sağladığı izlenmiştir. Farklı tedavi yaklaşımlarının lokal kontrol ve ses kalitesindeki etkisi erken evre glottik larinks kanserlerinde en iyi tedavi opsiyonu seçerken göz önünde bulundurulmalıdır ve radyoterapi kabul edilebilir bir ilk seçenek olarak görünmektedir.
UĞUR SELEK1, FADIL AKYOL1, ENİS ÖZYAR1, SAİT SARI1, TAŞKIN YÜCEL1, ESRA ÖZCEBE1
Hacettepe University Department of Radiation Oncology, ANKARA
Keywords: glottik larinks kanseri, akustik ses analizi, videostroboskopi
Hacettepe Üniversitesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalında Haziran 1998 ile Şubat 2001 tarihleri arasında 61 T1-T2N0M0 glottik larinks karsinomlu hasta prospektif olarak yüksek günlük fraksiyon dozlu radyoterapi uygulanarak tedavi edildi. Olgulara haftada 5 gün, günlük tek fraksiyon ile 230 cGy karşılıklı paralel alanlarla uygulandı. T1 olgulara 27 fraksiyonla toplam 6210 cGy ve T2 hastalara 28 fraksiyonla toplam 6440 cGy verildi. Bu olgular arasından 27 olguda objektif ses analizi (fundamental frekans, frekans bozulması-jitter, amplitüd bozulması-shimmer, sesin içindeki gürültü oranı-noise to harmonics ratio, HNR) ve videolaringostroboskopi ile vokal kord fonksiyon değerlendirmesi (Hirano & Bless kriterleri) yapıldı. Medyan izlem süresi 4 yıl (3-67 ay) olarak bulundu. Beş yıllık lokal kontrol T1 hastalar için %90.1 (T1a %90.1, T1b %85.7) ve T2 hastalar için lokal kontrol krud 6/9 (%66.6) olarak bulundu. T1N0M0 olgularımızda 5 yıllık sağkalım %92.9'du. Olgularımızın iyi tolere ettiği radyoterapi süresince medyan 13. günde başlayan (10. - 23. gün) grade 1 ve 2 yutma güçlüğü gözlendi. Tedaviye ara vermemizi gerektirecek grade 3 ya da 4 bir akut morbidite izlenmedi. Hastalarımızda ön komissür tutulumunun, doku tanısı yönteminin, tedaviye kadar geçen sürenin, radyoterapi süresinin lokal kontrole etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Akustik ses analizinde değerlendirdiğimiz parametre ölçümlerinin hastalıksız populasyon değerlerine oranla bozulmuş olduğu görüldü ve tedavi öncesinde jitter, shimmer ve HNR'de normal popülasyon değerlerine göre yükseklik izlendi. Radyoterapinin bitiminden sonra yapılan ölçümlerde bu parametrelerde tedavi öncesine göre düşüş ve normal sınırlara yaklaşma gösterildi. Çalışmamızda videostroboskopi ile yapılan fonksiyon analizinde radyoterapinin başlamasından sonra vokal kordlarda tümöre bağlı düzensizlik azaldı ve mukozal dalga düzelerek daha iyi vibrasyon sağlandı. Bu çalışmada günlük yüksek fraksiyonlu radyoterapinin iyi tolere edildiği ve ses kalitesi ile vokal fonksiyonları normalleştirmese de tedavi öncesine göre düzelterek yüksek lokal kontrol oranları sağladığı izlenmiştir. Farklı tedavi yaklaşımlarının lokal kontrol ve ses kalitesindeki etkisi erken evre glottik larinks kanserlerinde en iyi tedavi opsiyonu seçerken göz önünde bulundurulmalıdır ve radyoterapi kabul edilebilir bir ilk seçenek olarak görünmektedir.