International Journal of Hematology and Oncology 2015, Vol 25, Num 2 Page(s): 130-138
Tıp Bilimlerinde Yayınlanan Makalelerin İstatistiksel Hatalar Bakımından İncelenmesi

Ilker ERCAN1, Pinar G. KARADENIZ1, Sengul CANGUR2, Guven OZKAYA1, Hakan DEMIRTAS3

1Uludag University Faculty of Medicine, Biostatistics, Bursa, TURKEY
2Duzce University Faculty of Medicine, Biostatistics, Duzce, TURKEY
3University of Illinois School of Public Health, Epidemiology and Biostatistics, Chicago, USA

Keywords: İstatistiksel hatalar, İstatistiksel inceleme, Tıbbi makaleler
İstatistik bilgisi yeterli olmayan araştırmacılar; çalışmalarının tasarımında, yürütülmesinde, analizinde, sunumunda ve yorumlanmasında bir takım önemli hatalar yapmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı, bilimsel makalelerdeki istatistiksel hataları incelemektir. Science Citation Index (SCI) ya da (Science Citation Index-Expanded) SCI-E indekslerinde yer alan dergilerde yayınlanan 95 makale ile, bu indekslerde yer almayan dergilerde yayınlanan 122 makale çalışmaya dahil edilmiştir. Makaleler 2004 ve 2010 yılları arasında PubMed ve Bioline veri tabanlarında yer alan makaleler arasından seçilmiştir. Toplam 217 makalenin tümünde en az bir istatistiksel hata olduğu görülmüştür. Hem SCI ya da SCI-E indeksli dergilerde hem de bu indeklerde yer almayan dergilerde yayınlanan makalelerde en sık karşılaşılan hata, “verilerin özetlenmesinde yapılan hatalar” dır. SCI ya da SCI-E indeksli dergilerde yayınlanan makalerler ile bu indekslerde yer almayan dergilerde yayınlanan makaleler arasında; “yanlış bir test kullanımı” ve “istatistiksel sembol hataları” konusunda istatistiksel olarak anlamlı bir fark elde edilmiştir. Bilimsel yayınlarda istatistiksel hatalarla karşılaşmamak için araştırmacılar tarafından bir takım önlemler alınmalıdır. Araştırmacılar (i) temel istatistik bilgisine sahip olmalıdır, (ii) bir çalışmanın planlama, analiz, yorumlama ve raporlama aşamalarında bir biyoistatistik uzmanına danışmalıdır. Ayrıca, editörler, dergilerine gönderilen çalışmaların hakem incelemesi sürecinde çalışmaları bir biyoistatistik uzmanına göndermelidir.