International Journal of Hematology and Oncology 2015, Vol 25, Num 2 Page(s): 098-106
Hematopoetik Kök Hücre Nakli Yapılan Çocuklarda Geç Yan Etkiler: Tek Merkez Deneyimi

Oguzhan BABACAN1, Orhan GURSEL1, Mehmet SALDIR2, Ibrahim EKER1, Erman ATAS3, Erkan SARI4, Muzaffer Kursat FIDANCI5, Sebahattin VURUCU6, Turker TURKER7, Salih ALTUN8, Vural KESIK3, Avni ATAY1, Ahmet Emin KUREKCI1

1Gulhane Military Medical Academy, Department of Pediatric Hematology, Ankara, TURKEY
2Gulhane Military Medical Academy, Department of Pediatrics, Ankara, TURKEY
3Gulhane Military Medical Academy, Department of Pediatric Oncology, Ankara, TURKEY
4Gulhane Military Medical Academy, Department of Pediatric Endocrinology, Ankara, TURKEY
5Gulhane Military Medical Academy, Department of Pediatric Cardiology, Ankara, TURKEY
6Gulhane Military Medical Academy, Department of Pediatric Neurology, Ankara, TURKEY
7Gulhane Military Medical Academy, Department of Public Health, Ankara, TURKEY
8Gulhane Military Medical Academy, Department of Ophthalmology, Ankara, TURKEY

Keywords: Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu, Uzun dönem yan etki, Çocuk
Allojeneik Kök Hücre Transplantasyonu (KHT) bazı malign ve benign hastalıkların küratif tedavisinde umut vericidir. Allojeneik KHT yapılan çocuklarda yaşam sürelerinin uzaması ile birlikte geç dönem yan etkilerde de artış olmaktadır. 2001-2014 yılları arasında allojeneik KHT yapılan ve en az 2 yıl süreyle takip edilen 51 çocuk hasta çalışmaya dahil edildi. Geç dönem yan etkilerin tespiti için ayrıntılı fizik muayene ve gerekli laboratuvar analizleri periyodik olarak yapıldı. Allojeneik KHT sonrası ortalama 68.3±31.4 ay (24-141 ay) süreyle izlenen hastaların yaş ortalaması 9.3±4.9 yıl (6 ay-17 yıl) idi. Hastaların %56.9’u erkek olup, %92.2’sine (n= 47) aile içi uygun donörden KHT uygulanmıştı. Geç dönem yan etki görülme oranı %56.8, en sık görülen geç yan etki ise %17.6 ile endokrin komplikasyonlardı. Hastaların %15.7’sinde oküler geç yan etki saptandı. Oküler geç yan etkilerin haploidentik ve akraba dışı uygun vericiden KHT yapılması ile ilişkili olduğu tespit edildi (p= 0.002). Akraba dışı uygun transplantasyon ve akut karaciğer graft versus host hastalığın (GVHD)’nın kronik GVHD görülme sıklığını artırdığını saptadık (p=0.003). Osteoporoz gelişimi, izlem süresiyle (p= 0.002) ve malign hastalıklarla pozitif korelasyon göstermekteydi (p= 0.002). Siklofosfamid içeren hazırlama rejimleri ile tedavi edilen hastalarda osteoporoz daha nadir olarak saptandı (p= 0.004). Allojeneik KHT yapılan hastalar transplantasyon sonrasında uzun dönemde düzenli olarak izlenmelidir. Haploidentik ve akraba dışı uygun vericiden yapılan KHT’da daha sık geç yan etki görülmektedir. Allojeneik KHT tedavisi alan çocuklarda geç dönem yan etkilerin ortaya konabilmesi için daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır.