International Journal of Hematology and Oncology 2012, Vol 22, Num 4 Page(s): 261-266
Nazofarenks kanserli Olgularda Rdyoterapiye Sekonder Gelişen Geç Yan Etkilerin Değerlendirilmesi

Alpaslan MAYADAGLI1, Gokhan YAPRAK1, Yılmaz TEZCAN2

1Dr. Lutfi Kirdar Kartal State Hospital, Department of Radiation Oncology, Istanbul, TURKEY
2Selcuk University Meram Faculty of Medicine, Department of Radiation Oncology, Konya, TURKEY

Keywords: Baş-boyun tümörü, Radyoterapi, Geç toksisite, Hipotiroidi
Son yıllarda nazofarenks kanserli olgularda yaşam süresinin artması, tedavi sonrası yaşam kalitesini ön plana çıkarmıştır. Bu grup hastalarda yaşam kalitesini yüksek tutmak için tedavi sonrası gelişen geç toksisitelerin irdelenmesi amaçlanmıştır. Nazofarenks kanseri nedeniyle boyun bölgesine 1-10 yıl önce radyoterapi (RT) alan 32 hasta çalışmaya alınmıştır. Hastaların karotis arter stenozu, hipotiroidi ve temporal lob nekrozu için boyun ultrasonogrofi (USG), tiroid fonksiyon testi ve dinamik beyin magnetik rezonansı (MR) yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 11.5’de değerlendirilmiştir. Boyuna uygulanan 60 Gy altı ile 60 Gy üzeri dozlardaki karotis intima-media kalınlığı benzer çıkmıştır. RT sonrası geçen süre 5 yıldan fazla olan hastalarda intima-media kalınlığı, 5 yıldan az olan hastalara oranla daha yüksek saptanmıştır (p< 0.001). 40 yaş üstü, kolesterol değeri yüksek, sigara ve hipertansiyon hikayesi olan hastaların damar kalınlığı olmayanlardan daha yüksek çıkmıştır (p< 0.001). 32 hastadan 5’inde (%15) hipotiroidi saptanmıştır. Hastaların hiçbirinde temporal lob nekrozuna rastlanmamıştır. Tedavi sonrası karotis arter stenozu, uygulanan dozdan çok tedavi sonrası geçen süreye ve hastanın aterosklerotik risk faktörlerini taşıyacağı yaş grubunda olmasına bağlıdır. Bu grup hastaların takip ve kontrollerinde geç toksisitenin iyi şekilde değerlendirilmesi, aterosklerotik risk faktörlerine yönelik önleyici tedbirlerin alınması ve tedavisine yönelik gerekli adımların atılması önerilmektedir.