International Journal of Hematology and Oncology 2011, Vol 21, Num 1 Page(s): 010-018
Gürültünün İnsan Eritrositlerindeki Oksidan ve Antioksidan Dengeye Etkileri

Tevfik PINAR1, A. Kadir ATLI2, Hasan ALACAM3, Ismail KARABULUT4, Ismail SOGUKSULU2, Ahmet ATAS5, M. Bahadir OMAR6, Nisar A. AMIN6, Omer AKYOL7

1Kirikkale University Faculty of Medicine, Department of Public Health, Kirikkale
2TCDD Behicbey Health Center, Occupational Physician, Ankara
3Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine, Department of Medical Biochemistry, Samsun
4Hacettepe University Faculty of Medicine, Department Physiology, Ankara
5Hacettepe University Faculty of Medicine, Department of ENT-Audiology and Speech Patology, Ankara
6Hacettepe University Faculty of Medicine, Phase 5 students, Ankara
7Hacettepe University Faculty of Medicine, Department of Biochemistry, Ankara, TURKEY

Keywords: Gürültü, İşçi, Oksidatif stres, Süperoksit dismutaz, Katalaz, Malondialdehit, Nitrik oksit
Reaktif oksijen ve nitrojen türleri, yüksek ses kaynaklı duyma kayıplarında önemli bir patolojik faktör olarak kabul görmektedir. Bu vaka kontrollü çalışmamızda yüksek sesli ortamlarda çalışan işçilerin eritrositlerinde oksidan ve antioksidan dengeyi araştırdık. Yüksek sesli ortamda çalışan (YSOÇ) 127 işçi ile normal ortamda çalışan (NOÇ) 117 işçinin kanları hemolizat elde etmek üzere içinde antikoagulan olarak potasyum EDTA bulunan tüplere alındı.

Bu hemolizatta antioksidan sistemin eritrositteki önemli üyelerinden süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz (CAT) enzim aktiviteleri ile lipid peroksidasyon son ürünü malondialdehit (MDA) ve nitrojen bileşiklerinin bir indeksi olan nitrik oksit (NO) spektrofotometrik metodla çalışıldı.

YSOÇ grubunda SOD aktivitesi 450.0±106.4 U/g Hb bulunurken NOÇ grubunda bu miktar 443.1±83.1 U/g Hb olarak bulundu. Bu iki grup arasındaki ortalama farkı istatistiksel olarak anlamsızdı (p= 0.582). YSOÇ grubunda CAT aktivitesi 426.0±98.0 k/g Hb ve NOÇ grubunda 432.6±109.0 k/g Hb olarak bulundu, bu ortalamalar arasındaki fark da istatistiksel olarak anlamsızdı (p= 0.621). YSOÇ grubunda eritrosit MDA düzeyi NOÇ grubundan anlamlı bir şekilde daha yüksek bulundu (sırasıyla 39.28±10.22 nmol/g Hb ve 32.51±10.73 nmol/g Hb, p= 0.0001). Diğer taraftan NO düzeyleri YSOÇ grubunda (0.275±0.187 μmol/g Hb) NOÇ grubuna (0.382±0.284 μmol/g Hb) göre anlamlı bir şekilde düşüktü (p= 0.001). Çalışılan hematolojik parametrelere bakıldığında, YSOÇ grubunda, NOÇ grubuna göre monositler ve trombositler hariç bütün hücre grup sayılarında artış vardı (p= 0.0001). Bu değişikliklere paralel olarak, hemoglobin, MCHC ve hemotokrit düzeyleri de YSOÇ grubunda anlamlı bir şekilde artmıştı (p= 0.0001).

Fiziksel çevrenin etkisi ile artmış olduğu düşünülen oksidatif stresin, gürültülü ortamda çalışan işçilerin duyma kaybından ve hücrelerdeki lipid peroksidasyon kaynaklı değişimlerden sorumlu olabileceği değerlendirildi.