International Journal of Hematology and Oncology 2008, Vol 18, Num 3 Page(s): 155-162
Anemik Olmayan Gebelerde Oral Demir Takviyesinin Glukoz Metabolizması Üzerine Etkisi: Prospektif Vaka-Kontrol Çalışması

Eda A. ÖZYİĞİT1, Mustafa UĞUR1, Serdar ÜNLÜ1, Gülnur ÖZAKŞİT1, Filiz AVŞAR1

Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, ANKARA

Keywords: Oral demir takviyesi, Ferritin, Gestasyonel diabetes mellitus
Bu prospektif vaka-kontrol çalışmasında Nisan 2004 ile Kasım 2004 tarihleri arasında Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Antenatal Polikliniği’ne ilk trimesterde başvuran toplam 71 gebe incelenmiştir. En az 2 ay 40 mg/gün oral elementer demir takviyesi yapılan gebeler çalışma grubunu oluşturdu. Çalışma grubu ile aynı kriterleri taşıyan; yaş, gravida, parite, vücut kitle indeksi (VKİ), ilk trimester hemoglobin ve MCV parametreleri açısından eşleştirilmiş ve oral demir takviyesi almayan gebeler ise kontrol grubu olarak seçildi. Kontrol grubunda bakılan ferritin seviyesi ortalama 12.5±9.7 ng/ml, çalışma grubunda ise 16.5±6.09 ng/ml olarak saptandı. Her iki grup arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.018). Kontrol grubunda 50 gr OGYT sonrası serum glukoz düzeyi ortalama 115.26±27.01 mg/dl, çalışma grubunda 129.77± 27.8 mg/dl olarak saptandı (p=0.04). 50 gr OGYT çalışma grubunda 17 gebede (%49) bozuk, kontrol grubunda ise 6 gebede (%26) bozuk olarak saptanmıştır (p=0.05). Literatürde ilk defa anemik olmayan düşük obstetrik riskli gebelere 2. trimesterden itibaren rutin demir takviyesinin serum ferritin düzeylerinde belirgin bir artışa ve muhtemelen buna bağlı olarak gestasyonel glukoz intoleransında artışa neden olduğu bizim yaptığımız çalışmada ortaya konmuştur. Oral demir takviyesi alan gebelerde 24-28. haftalarda bakılan 50gr OGYT’nin istatistiksel anlamlı olarak daha bozuk olduğunu saptadık. Bu nedenle rutin demir takviyesinin özellikle aile hikayesi olan veya GDM açısından diğer risk faktörlerini taşıyan gebelerde daha dikkatli kullanılması gerektiğini düşünmekteyiz.