International Journal of Hematology and Oncology 2008, Vol 18, Num 1 Page(s): 046-056
Baş Boyun Tümörlerinde Hedefe Yönelik Tedavi

İlhan ÖZTOP

Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, İZMİR

Keywords: Baş boyun tümörü, Hedefe yönelik tedavi
Skuamöz hücreli baş boyun tümörleri (SCCHN) kanser nedenli ölümler arasında yedinci sıklıkta yer almakta ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde insidansı giderek artmaktadır. Erken evre ve lokal ileri hastalığı olan hastaların tedavisinde önemli gelişmeler kaydedilmiş olup, lokal rekürrens riski yüksek hastalarda ve lokal ileri hastalıkta konkomitan kemoradyoterapi ile hem lokal kontrol hem de genel sağkalım oranlarında anlamlı iyileşmeler sağlanmıştır. Lokal ileri hastalıktaki bu gelişmelere rağmen, rekürren/metastatik hastalıkta prognoz kötü olup tedavisinde çok az ilerleme kaydedilmiştir. Ayrıca agresif tedaviler ciddi akut ve kronik morbidite sorunlarını beraberinde getirmektedir. Epidermal büyüme faktörü (EGFR), SCCHN patogenezinde önemli bir role sahip olup kötü prognoz ile birliktelik göstermektedir. EGFR’ye karşı geliştirilen hedefe yönelik tedavilerle ilgili son gelişmeler klinik çalışmalarda araştırılmaktadır. Bu derlemede tirozin kinaz inhibitörleri ve monoklonal antikorlar gibi SCCHN’de EGFR sinyal iletiminin değişik basamaklarında etkili olan tedavi yaklaşımları özetlenmeye çalışılmıştır. İleri evre hastalıkta EGFR inhibitörlerinin tek ajan olarak kullanımı ile %5-15 arasında yanıt oranı elde edilmekte, kemoterapi veya radyoterapi ile birlikte kullanımında ise yanıt ve sağkalım oranları artmaktadır. SCCHN patogenezinde rol alan bir diğer faktör de vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) olup, bunu hedefleyen anti-anjiyogenik tedavi çalışmaları ümit vaat etmektedir. Gelecekte muhtemelen hedefe yönelik tedavilerin kombine kullanıldıkları çalışmalar daha yoğun bir şekilde karşımıza çıkacaktır.